Porady

Jakim drewnem palić w kominku?

Kiedy palimy w kominku, zużywamy w sezonie grzewczym od 5 do 15 m³ drewna, w zależności od wielkości ogrzewanych pomieszczeń, częstotliwości palenia i pogody. To dużo, dlatego przed zakupem drewna do kominka, należy zastanowić się nad wyborem gatunku, miejsca zakup i składowania. Najlepiej sprawdźmy, jakie drewno ma dużą wartośc opałową i ładnie pachnie podczas spalania.

Jakie drewno najlepsze do kominka, drzew iglastych czy liściastych?

Do palenia w kominkach nie poleca się drewna drzew iglastych. Ma dużo żywicy, która w trakcie spalania strzela, zanieczyszczając otoczenie trudnymi do usunięcia plamami. Poza tym tworzy się dużo dymu i sadzy osiadającej na ściankach kominka oraz w przewodzie kominowym.

Tych wad nie ma drewno drzew liściastych. Zawiera ono mało żywicy, pali się równo i z reguły nie tworzy dużej ilości dymu, więc kominek długo pozostaje czysty. Szczególnie wartościowe jest drewno twarde (grab, dąb, buk), ponieważ w trakcie spalania daje najwięcej ciepła. Gorsze jest drewno miękkie (lipa, topola). Jest ono lżejsze, a przez to mniej kaloryczne; na przykład 1 m³ suchego drewna topolowego waży tyle, co 0,54 m³ grabiny, potrzeba go więc blisko dwa razy więcej, by uzyskać tyle samo ciepła. Jeśli kupimy twarde, wysokokaloryczne drewno, rzadziej będziemy musieli dokładać do ognia. A to oznacza mniej opału do ogrzania domu i oszczędność miejsca niezbędnego do jego składowania.

Buk, brzoza, a może jesion?

• Buk - spala się spokojnie i długo. Ma wysoką wartość opałową, daje dużo ciepła.
• Brzoza - łatwo płonie, nawet jeśli była krótko sezonowana, ale dość szybko się spala. Daje ładny, równy płomień, ma wyjątkowo mało substancji smolistych. Odznacza się średnią wartością opałową.
• Dąb - pali się powoli i bardzo długo. Zawiera garbniki o przyjemnym gorzkim zapachu, które są uwalniane w trakcie spalania. Nadaje się do wędzenia potraw. Ma wysoką wartość opałową, daje dużo ciepła. 
• Drzewa owocowe - palą się powoli równym płomieniem. Wydzielają miły aromat. Drewno jabłoni, gruszy i wiśni jest wykorzystywane do wędzenia potraw.
• Grab - jego drewno jest uważane za najlepsze na opał (najwyższa wartość opałowa). Spala się bardzo wolno. Nie tworzy okazałego płomienia, ale daje dużo ciepła. 
• Jesion - choć pali się długo i daje dużo ciepła, rzadko jest stosowany jako materiał opałowy. Słabo się łupie, więc trudno go pociąć na szczapy. 
• Olcha - źle się pali, jeśli nie jest dostatecznie wysuszona. Jej drewno jest natomiast uważane za jedno z najlepszych do wędzenia. Dodaje potrawom aromatu i poprawia ich kolor.
• Topola (między innymi biała i osika) - ma bardzo niską wartość opałową i daje mało ciepła. Wilgotna nie płonie wcale, wysuszona – spala się bardzo szybko, dlatego nadaje się na podpałkę.

Dlaczego drewno musi być sezonowane?

W drewnie tuż po ścięciu drzewa jest aż 50-70% wody. Zależy to od gatunku rośliny i od pory roku (drzewa ścinane zimą mają jej mniej). Takie drewno ma małą wartość opałową – źle płonie, daje mało ciepła, dymi, a spaliny o dużej zawartości pary wodnej łatwo się osadzają na ściankach kominka i w przewodach kominowych, skracając ich żywotność. Większe są też straty ciepła, bo żeby móc spalić wilgotne drewno, trzeba zwiększyć ciąg powietrza, a to oznacza otwarty szyber. Dlatego przed użyciem drewno kominkowe powinno być sezonowane, czyli pozostawione na jakiś czas, żeby wyschło. W tym celu najlepiej połupać je na szczapy – tak przygotowane szybciej schnie i jest od razu gotowe do użytku i przez co najmniej rok, a najlepiej dwa lata, przechowywać w pryzmach pod zadaszeniem. W tym czasie jego wilgotność spada do 15-20%. Wartość opałowa takiego drewna wynosi około 4 kWh/kg, podczas gdy drewna o zawartości wody 50-60% tylko około 2 kWh/kg. Szczapy nie powinny leżeć bezpośrednio na ziemi, żeby nie chłonęły z niej wilgoci. Lepiej ułożyć je na legarach lub ruszcie. To zapewni ich izolację od gruntu i dobrą cyrkulację powietrza. Wilgotnego drewna nie należy składować w nieprzewiewnych pomieszczeniach, bo może się zaparzać i pleśnieć.

Gdzie kupować drewno do kominka?

W nadleśnictwach - oferowane jest tu drewno niesezonowane pocięte w bale i szczapy półmetrowej lub metrowej długości i grubości 7-25 cm. Można też kupić materiał opałowy gorszego sortu, na przykład odpady zrębowe (powinny mieć grubość nie mniejszą niż 7 cm i długość do 1 m) czy gałęzie (grubość 4-7 cm). Drewno kupowane w nadleśnictwach wymaga przygotowania (pocięcia i co najmniej rocznego składowania), ale jego zaletą jest cena – często trzykrotnie niższa niż drewna gotowego do użycia.

W tartakach i składach opałowych - sprzedawane jest drewno sezonowane najczęściej przez 12-18 miesięcy, ale nie jest to regułą, więc przed zakupem trzeba się upewnić co do jakości materiału opałowego. Drewno połupane w szczapy długości od 30 do 45 cm jest wygodne do użycia.

Metr sześcienny kontra metr przestrzenny

Drewno opałowe - w tym drewno kominkowe - najczęściej jest oferowane w metrach przestrzennych albo w metrach sześciennych.

Metr sześcienny [m³], zwany też kubikiem, określa ilość okorowanego drewna, jaka się zmieści w pryzmie o wymiarach 1 x 1 x 1 m przy założeniu, że między poszczególnymi elementami drewna nie ma żadnych przerw. Jest to więc wartość hipotetyczna.

Metr przestrzenny [mp] - określa faktyczną ilość drewna ułożonego w pryzmę o wymiarach 1 x 1 x 1 m. Miara ta jest stosowana w leśnictwie i w przemyśle drzewnym przy szacowaniu ilości drewna. Przyjmuje się, że 1 mp = 0,65 m³ drewna nieokorowanego w postaci szczap i bali, a 0,75 m³ drewna okorowanego. Dla nieokorowanych gałęzi i grubego chrustu przelicznik wynosi: 1 mp = 0,20-0,25 m³. Są to wartości obarczone pewnym błędem, zależą bowiem od sposobu ułożenia drewna w pryzmie.

WAŻNE

Do palenia w kominkach nie nadają się elementy drewniane, które były impregnowane, lakierowane lub pomalowane jakimkolwiek innym chemicznym preparatem.